Moderne alarmeringssystemen en de Wet Zorg en dwang

In het vorige artikel bespraken we de situatie in verpleeghuis de Brink. Een van de oorzaken van de hoge werkdruk op de afdeling van verpleegkundige Tamara is het hoge aantal valse alarmeringen. In hoeverre kunnen moderne systemen bijdragen aan de vermindering van het aantal valse alarmeringen? En hoe verhouden deze technieken zich tot de nieuwe Wet zorg en dwang.

Valse alarmeringen 

Een van de grootste problemen met de huidige manieren van alarmeren is dat veel meldingen vals zijn. Volgens onderzoek van Vilans is zo’n 75% van deze alarmeringen vals. 

Er zijn veel oorzaken van het hoge aantal valse alarmeringen. Bewegingssensoren gaan vaak ten onrechte af, bijvoorbeeld omdat de cliënt langs de sensor loopt. Als iemand een alarmknop heeft, dan komt het regelmatig voor dat deze alarmknop per ongeluk ingedrukt wordt. Een cliënt weet meestal niet dat dit is gebeurd en kan de alarmering ook niet ongedaan maken. Tot slot komt het in ongeveer 3% van de gevallen voor dat een cliënt zonder noodsituatie bewust de alarmknop indrukt, omdat hij er dan zeker van is dat er snel hulp komt.   

Tamara en haar collega’s ervaren een hoge werkdruk als gevolg van de vele valse alarmeringen. De valse alarme kosten veel tijd en zorgen voor stress. Tamara moet steeds onthouden waar zij mee bezig was. Tot slot merkt Tamara dat zij de alarmeringen minder serieus neemt. Dit is een risico, want het kan goed zijn dat het volgende alarm bij meneer Berghuis wel ernst is.  

Omgekeerd zijn er situaties denkbaar waarin er wel een alarmsituatie is, maar waarin een cliënt niet zelf in staat is om dit te melden. Denk aan een situatie waarin iemand destructief gedrag vertoont als gevolg van waanbeelden. In deze situaties is het belangrijk dat het zorgpersoneel gealarmeerd wordt, ook al kan de cliënt dit zelf niet doen. 

Minder valse alarmeringen dankzij slimme domotica 

De laatste jaren komen er steeds slimmere vormen van domotica op de markt. Een voorbeeld hiervan is een slimme sensor van Voclarion, die op basis van kunstmatige intelligentie herkent of er sprake is van een noodsituatie. Deze sensoren analyseren de beweging van de cliënt (of juist het gebrek daaraan) aan de hand van eerdere noodsituaties (vallen, niet uit bed kunnen komen, dwalen, aanwezigheid van andere persoon, etc.) die al door een computer zijn beoordeeld. Op deze manier kan dit systeem zonder tussenkomst van een mens alarm slaan, ook als de cliënt daar zelf niet toe in staat is. 

Een tweede voorbeeld is dwaaldetectie. Met een polsband is het mogelijk om te bepalen waar een bepaalde cliënt zich bevindt. Op het moment dat deze op een plek komt waar hij niet mag komen, bijvoorbeeld bij een andere bewoner op de kamer, wordt het zorgpersoneel gealarmeerd. Dezelfde polsband zorgt ervoor dat de deur naar de centrale hal opengaat voor een cliënt die wel naar buiten mag.   

Slimme domotica onder de Wet zorg en dwang 

Met de Wet zorg en dwang (ook wel bekend als Wzd) liggen alle vormen van onvrijwillige zorg onder het vergrootglas. Onvrijwillige zorg is een toepassing van zorg waarvoor de cliënt of diens wettelijk vertegenwoordiger geen toestemming geeft. Als er geen toestemming is, valt apparatuur waarmee een cliënt geobserveerd kan worden ook onder deze vorm van zorg.  

Op het moment dat er sprake is van onvrijwillige zorg, treedt een stappenplan in werking. Bij onvrijwillige zorg staat dan voorop dat de overlast voor de cliënt zoveel mogelijk wordt beperkt. In het stappenplan wordt de onvrijwillige zorg voortdurend geëvalueerd. Dit gebeurt eerst intern, maar later worden hier ook externe deskundigen bij betrokken. Doel van deze evaluaties is om de overlast voor de cliënt zoveel mogelijk te beperken.  

Maatwerk leidt tot flexibiliteit 

Moderne zorgdomotica, zoals de systemen van Voclarion Zorg, zijn persoonlijk in te stellen voor iedere cliënt. De slimme systemen reageren alleen op die situaties waarvoor een grondslag is (toestemming of onvrijwillige zorg). Op het moment dat er een besluit ligt (al dan niet met toestemming) om bepaalde gedragingen te monitoren, dan kan deze monitoring simpel worden aangezet. Met deze moderne, flexibele systemen voorkom je dat je verschillende domotica aan moet schaffen voor verschillende vormen van onvrijwillige zorg. 

Cliënten krijgen eerder meer dan minder vrijheid door de toepassing van moderne domotica. Als een cliënt niet bij andere bewoners naar binnen mag, hoeft deze cliënt niet meer opgesloten te worden in zijn kamer. Dankzij de moderne dwaaldetectiesystemen kan deze cliënt zelfstandig naar de huiskamer lopen. Het zorgpersoneel wordt alleen gealarmeerd op het moment dat cliënt bij een andere bewoner naar binnen gaat.   

Patiëntgerichte zorg 

Het spreekt voor zich dat dit grote voordelen biedt voor de cliënt en de zorgverleners. Als je in staat bent om de voordelen van deze domotica uit te leggen aan jouw cliënten en hun vertegenwoordigers, dan zijn zij eerder bereid om toestemming te geven. De cliënt heeft dan meer vrijheid, terwijl de druk voor het zorgpersoneel lager wordt.  

Deze moderne technologieën maken de zorg meer patiëntgericht. Als er binnen jouw instelling alleen een plek vrij is op een gesloten afdeling, dan heeft een cliënt twee keuzes. Of vrijwillig akkoord gaan met strenge vrijheidsbeperkingen, of wachten op een plek in een andere locatie. De moderne domotica maken het mogelijk om de gesloten afdeling open te laten voor cliënten die met deze vrijheid kunnen omgaan. 

Één systeem voor alle alarmeringen

De alarmeringen komen net als de telefoonoproepen binnen op hetzelfde apparaat. Dit betekent dat het zorgpersoneel makkelijk overzicht houdt. Met deze smartphone (of tablet) kan het zorgpersoneel ook het elektronisch cliëntendossier benaderen. Dit betekent dat de zorgmedewerkers maar een device mee hoeven te nemen.

Hiermee blijft er nog maar een mobiel alarmeringssysteem over: de stilalarminstallatie bij brand. In het volgende artikel laten we zien hoe je dit systeem op een juiste manier kunt integreren in een moderne communicatieoplossing.  

Lees onze hele serie:

Blog 1: Kan een communicatieplatform de werkdruk in de zorg verminderen?

Blog 2: Moderne alarmeringssystemen en de Wet zorg en dwang (deze pagina)

Blog 3: Een geïntegreerd stilalarm systeem en de NEN 2575